پل طبقاتی صدر؛ تبخالی بر تهران
مقدمه
برش های ممتد بزرگراهی در شهر تهران جهت رفع معزل ترافیک و روان کردن تردد وسایل نقلیه، در سالهای اخیر به شدت گسترش یافته است و بافت شهری تهران که اگر آن را بافت شهری بنامیم، را به صورت قابل توجهی تغییر داده است. هرچنند موفقیت های بدست آمده قابل اغماض نبوده و گاهی نظاره گر رفع مشکلات بوده ایم،همانطور که در شهرهای بزرگ دنیا دیده می شود گسترش شهری و برنامه ریزی شهری آن جز طرح های صنعتی توسعه چند ساله قرار می گیرد. شهرهایی چون برلین، پاریس، لندن، پکن و در سالهای اخیر کشور برزیل که روندی بسار رو به رشد داشته است. مقایسه توسعه شهری تهران در قبال این نوع شهرها کمی قابل تأمل بوده و خواستار بازنگری است.در این باره راه اندازی پل طبقاتی صدر و ایجاد تونل های زیر زمینی در طی این بزرگراه یکی از عمده طرح های عمرانی در برنامه ریزی عمرانی شهر تهران در مدت اخیر بوده و همان طور که حالا مشاهده می کنیم بخش بیشتری از ان تکمیل شده و یا در حال تکمیل شدن است، طراحی سازه ی بتنی این پل و نوع اتصالات آن، نحوه ی ساخت و نگهداری آن هم به نوعی قابل بررسی است که ترجیحا به دست متخصصین این امر گذاشته شده است که هم معایب ان و هم مزایای ان را در بر می گیرد. نوشته زیر توصیفی است از انچه که به لحاظ دید معماری وشهری اینجانب از پل طبقاتی صدر ذکر می شود.
***
پل طبقاتی صدر برای کاهش بار ترافیکی آن، هنگام استفاده از بزرگراه نیایش احداث شده است، هنگامی که وارد این بزرگراه می شوید با توده ای از بتن برخورد می کنید که سازه اصلی ان را تشکیل می دهد، در یک نظر حجم وسیعی از این سازه ها ، میان ساختمان ها و در طول بزرگراه ، توجه شما را به خود جلب می کند، و عدم تطابق و تناسب عرضی بزرگراه با سازه های احداثی شما را دچار مشکل می کند.
در صورت استفاده از طبقه دوم این بزرگراه که هم راستای افق دید ساختمانهای اطراف آن است نه تنها باعث آلودگی بصری بلکه باعث آلودگی زیستی و از همه مهمتر آلودگی صوتی آن می شود که با توجه به رعایت نکردن حریم قانونی محیط های مسکونی از بزرگراه و هچنین مقررات ساختمانی در کاهش آلودگی صوتی مشکل را دوچندان خواهد کرد. از طرفی دیگر ساخت حایل های صوتی چون دیواره های صوت شکن و یا کاشت درخت نیز به اسانی میسر نیست.
در طی مسیر بزرگراه نقاط حادثه خیزی ایجاد شده است مثل برگردانهایی که به نظرمی رسد قوس شعاعی لازم را ندارند و دسترسی و کاربری محلی( مثل قیطریه ) با مشکل مواجه خواهد شد.
طراحی منظر شهری که یکی از بارزترین عوامل توسعه و سرزندگی شهری تلقی می شود در این پل کمتر به چشم می خورد و مناظر ساختمانی در میان فضای خشن ستونهای بزرگ بتنی و عبور و مرور خودرو ها کم اهمین خواهد شد.
از نظر طراحی معماری و دید منظر در این پل کاستی هایی دیده می شود مانند: اتصال زمینی ستون ها به هم می توانست طراحی بهتری را همراه با رعایت مقررات و حفظ ایمنی خودرو ها داشته یاشد،
توجه به طراحی جزئیات پل در سقف،جانپناهای پل و همچنین هدایت نزولات جوی به طریق اولی در احداث این پل دیده نمی شود. کما اینکه اگر در روزهای بارانی یا برفی از طبقه زیرین پل استفاده کنید به علت عدم هدایت آب و به خاطر ارتفاع بلند فرود ابهای جمع شده وهمچنین سرعت برخورد بالای انها به روی سقف و شیشه جلوی اتومبیل ها، ایمنی خودروها به خطر افتاده و ممکن است منجر به تداخل در عبور و مرور شود(1)
طراحی این نوع پل ها چالش بزرگی برای توسعه شبکه حمل و نقل شهری تهران با توجه به وجود گسل های زلزله ، منسوخ بودن آن، هزینه های نسبتا گزاف و ...؛به حساب می آیند هر چند دارای مزایای نسبتا کممی هم باشند .
(1):فرود ابهای جمع شده از میان سازه پل بر روی ماشین های عبوری مورخ 1/1/92 که باعت عدم تمرکز راننده شده منجر به انحراف ماشین های عبوری از زیر پل شد و خود شاهد تصادفی در این مسیر بودم. و همچنین از شدت برخورد آن به ماشین دچار وحشت شدم
